به ابزاری که برای درست کردن رزوه داخلي استفاده میشود فرایند قلاویز می‌گویند. فرایند قلاویز کاری در قطعه یک سوراخ با قطر كمي بيشتر از قطر رزوه در قطعه ایجاد می کند.
اين سوراخ امکان دارد که با مته كاري، سوراخ تراشي يا ريخته گري ساخته شود. اغلب برای ایجاد سوراخهاي كوچك، از قلاويزهاي يكپارچه استفاده می کنند. اين قلاويزها در حقیقت پيچهايی می‌باشند كه به منظور ايجاد لبه تراش، چهار شیار در آنها ايجاد می شود که از جنس فولاد كربن دار يا فولاد ابزار تند بر تولید شده اند و شیارهای آن امکان دارد به شکل مستقيم، مارپيچ و يا لبه حلزوني شکل باشند.
این ابزار توانایی آن را دارد که از داخل كار، براده برداري کند و دندانههايي را در محيط داخلي استوانهها درست کنند. پيچ هايی که روي قلاويز موجود هستند ممتد نیستند زیرا در مسیر طولي قلاويزها 3 یا 4 شيار وجود دارند که فرمی شکل اند و به واسطه ماشينهاي فرز تراشيده شده و باعث ايجاد دندانه روی قلاویز می شوند.
شکل قلاویز
قلاويزها دارای 4 پهلو هستند و ته بعضی از قلاويزها يك سوراخ كوچك موجود است که اگر افراد مایل باشند از آن برای قلاويز كردن كارها روي ماشين تراش استفاده کنند باعث آسان شدن کار می شود. انتهای 4 گوش قلاویز داخل دسته قلاويز قرار می گیرد.
انواع قلاویز
قلاويزها انواع گوناگونی دارند که به موارد زیر تقسیم می‌شوند و هر يك از آنها مشخصاتی دارند که می‌توانید آنها را به گونه ای که نیاز دارید به جاي يكديگر استفاده کنید.
قلاويز و اندازه پيچ ها
قلاويزها در فرایند قلاویز کاریري، دارای 2، 3 یا 4 شیارند که اندازه برخی از قلاويزها بر حسب اندازه پيچ هاي استاندارد شده، می باشد. پيچهاي ماشيني را بر اساس شماره ای تعیین مي كنند كه اندازه بزرگترين پيچ كمتر يا برابر با يك چهارم اينچ قطر است.
پيچهاي شمارشي بر اساس پيچهاي يكنواخت ملي دنده درشت و دنده ریز تولید می‌شوند، مثلا كوچك ترين اندازه برای اين نوع پيچ ها و يا قلاويزها 80-0 مشخص شده است و بزرگترين آنها در اين سيستم 24-12 مشخص شده است.
قلاویزهای دستی
قلاويزهاي دستي دارای سري 3 پر هستند كه به شکل مخروطی درست شده اند و در ابتدای كار استفاده می‌شوند .
قلاویزهای دستی، را قلاويز پيش رو نیز می‌نامند. شکل دومین قلاویز مخروطي است، اما شکل مخروطی آن نسبت به اولي کمتر است.
قلاويز سوم استوانه ای شکل است. همه دندانههای این مدل قلاویز به طور كامل بوده و برای بن بست کردن سوراخ قلاويز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع دیگر قلاویز در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد که در شکل های زیر موجود هستند.
فرایند قلاویز کاری
قلاويزهاي ماشيني
قلاویزها ی دیگر نیز وجود دارند که دارای سري دوتایي و يا تكي هستند و برای بسته شدن به ماشين تراش يا ماشين مته استفاده می‌شوند. دنباله قلاویزهای ماشینی به شکل استوانه بلند درست شده اند و انتهاي آنها به شکل چهار گوش است و دو طرف آن زبانه دار هستند.
قلاويزهاي مخصوص مهره تراش
قلاويزهایی که مهره تراش هستند معمولا به شکل تكي درست شده‌اند و به منظور تراش پيچ هاي داخلي كوتاه مورد استفاده قرار می‌گیرند. با استفاده از این قلاویز ها عمل پيچ تراشي در یک مرحله کامل می شود.
قلاويزهاي چپ تراش
گاهی اوقات احتیاج به پيچ و مهره، چپ گرد داریم و باید آنها را اینگونه بسازیم. اگر این مدل پيچ و مهره به واسطه‌ی حديده و قلاويز تولید شوند، باید از حديده چپ گرد استفاده شود كه دندانهها و اندازه پيچ در هر دو يكسان است و تنها تفاوت آنها هنگام شروع پيچش است که اولی به سمت راست و دومي به سمت چپ می چرخند تا مهره سفت و محكم شود.
دسته قلاويزها
هنگام استفاده از قلاویزها با در نظر گرفتن موقعيت و مكان انجام قلاويز كاري باید از دسته قلاويز استفاده شود که این دسته ها ممکن است به شکل T باشند.
اين مدل دسته های قلاويز دارای يك پيج و مهره هستند که مهره ها داراي شكاف هايي هستند كه به واسطه آن فكها به خم نزديك و يا از هم دور می شوند.
به واسطه این نوع دسته، قلاويزها تا اندازه مشخصي مقاوم می‌شوند و میتوانند به راحتی عمل قلاویز کاری را انجام دهند.
نکته مهمی که باید رعایت کنید این است که هنگام کار با قلاویز، گرد و خاك و گريس را از اطراف آن بزدائید و پيچ و مهره آن را نیز با روغن تمیز کنید.
هنگام قلاويز کاري در فضای باز، می‌توان يك دسته قلاويز دو طرفه و يا دسته قلاويز T شكل را مورداستفاده قرار داد.
دستگاه قلاويز زني به وسيله ماشين مته
دستگاه قلاویز زنی بوسیله ماشین مته شامل یک دنباله مخروطي است كه درون محور اصلي مته بصورت اتوماتیک سفت مي شود، البته دنباله آن بصورت مخروط مُرس وجود دارد.
محور اصلي قلاويزگير از يك استوانه تو خالي درست شده است كه قلاويز درون آن قرار می گیرد و از بيرون به واسطه یک پيچ بيرونی محكم می شود.
بعد از آن دستگاه را در درون محور اصلي سفت و محکم می‌کنیم و قلاويز را به طور منظم روی كار تنظیم کرده و کار را انجام می‌دهیم به این صورت که سرعت محور اصلي باید طوری تنظیم شود که بر روي دور كم باشد.
انتخاب مته براي قلاويز كاري
برای اینکه بتوانید یک مته مورد نظر را انتخاب کنید باید دقت کنید که مته مناسبی را از نظر اندازه انتخاب کنید، زیرا قبل از شروع قلاويز كردن، می‌بایست قطعه مورد نظر را سوراخ کنید و دقت داشته باشید که قطر سوراخ باید كمتر از قطر قلاويز باشد.
در فرایند قلاویز کاری اگر قطر سوراخ كوچك باشد، قلاويز درون كارگير می‌کند و امکان دارد که آسیب ببیند و اگر اندازه سوراخ نسبتا بزرگ باشد، دندانههاي پيچ كاملا درون كار جا نمی‌گیرد و پيچ و مهره سفت نمی شود و لق می‌زند.
روغنكاري
توجه داشته باشید که هنگام قلاويزكاري، باید فلزات آهني و غير آهني و يا انواع فولاد، با روغن تمیز شوند و به اصطلاح روغنکاری شوند زیرا باعث می شود که سرعت کار بالا رود و قطعات عمر طولانی تری داشته باشند.
اگر قطعات در فرایند قلاویز کاری روغنکاری نشوند، قلاويز هنگام کار کردن گرم می شود و این سهل انگاری موجب شكسته شدن قطعه و یا دستگاه میشود.
در سایت راندمان صنعت امکان خرید قلاویز
را با بالاترین کیفیت از تولیدکنندگان معتبر برای شما فراهم آورده ایم.
